Εντοπίστηκε νέος παγωμένος πλανήτης στο πλησιέστερο εξωπλανητικό σύστημα

Ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ενός δεύτερου πλανήτη σε τροχιά γύρω από τον Proxima Centauri, το πλησιέστερο αστέρι στον Ήλιο, ανακοίνωσε πρόσφατα μια διεθνής ομάδα επιστημόνων.

Ο Εγγύτατος Κενταύρου (Proxima Centauri) είναι ένας μικρός, κόκκινος νάνος αστέρας, περίπου 4,3 έτη φωτός μακριά από εμάς. Είναι  πιο κρύος και μικρότερος από τον Ήλιο μας και από το 2016 είναι γνωστό ότι φιλοξενεί τουλάχιστον έναν πλανήτη, τον Proxima b.  Ωστόσο, νέα δεδομένα υποδεικνύουν την ύπαρξη και ενός δεύτερου πλανήτη, που ονομάστηκε Proxima c (Εγγύτατος γ). Η ανακάλυψη ανακοινώθηκε  από μια διεθνή ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον Fabio Del Sordo, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ  και τον Mario Damasso, Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής (INAF) στο Τορίνο, και δημοσιεύτηκε στο Science Advances.

An artist's impression of Proxima Centauri's planetary system
Καλιτεχνική απεικόνηση του πλανητικού συστήματος στον Εγγύτατο Κενταύρου.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα που ελήφθησαν από παρατηρήσεις 17 ετών, που πραγματοποιήθηκαν με τους φασματογράφους HARPS,  στο Παρατηρητήριο La Silla και UVES, στο Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) στο Cerro Paranal, στη Χιλή. Από αυτά τα φάσματα,  η ομάδα εξήγαγε 279 ακτινικές ταχύτητες για να ανιχνεύσουν πιθανές ταλαντώσεις του Εγγυτάτου Κενταύρου ως συνέπεια των  πλανητών που περιφέρονται γύρω του. Σε αυτό το σύνολο δεδομένων, οι Damasso και Del Sordo αποκάλυψαν ένα σήμα που συνάδει με την ύπαρξη ενός εξωπλανήτη τουλάχιστον έξι φορές μεγαλύτερης μάζας από τη Γη μας. Η ανίχνευση του Εγγύτατου γ ήταν πολύ δύσκολη  λόγω της μεγάλης τροχιακής περιόδου του (περίπου 5,2 ετών) και της (σχετικά) μικρής του μάζας. Η εκτιμώμενη θερμοκρασία του είναι περίπου 40 Κ, ή -230 βαθμοί Κελσίου, καθώς περιφέρεται σε τροχιά περίπου 1,5 Αστρονομικές Μονάδες μακριά από τον Εγγύτατο  Κενταύρου. Ο Εγγύτατος γ είναι ένας παγωμένος πλανήτης, που είναι απίθανο να φιλοξενήσει ζωή όπως την ξέρουμε.

Αυτό που κάνει αυτόν τον εξωπλανήτη συναρπαστικό, πέρα ​​από την εγγύτητά του στο Ηλιακό μας Σύστημα, είναι η  δυνατότητα παρατήρησής του με διάφορες τεχνικές, όπως η αστρομετρία και η άμεση απεικόνιση. Συγκεκριμένα, η ομάδα έδειξε  τη δυνατότητα επιβεβαίωσης της ύπαρξης του Εγγυτάτου γ με αστρομετρικές παρατηρήσεις που πραγματοποιούνται από τον δορυφόρο  Gaia. Όταν το σύνολο των δεδομένων του Gaia θα είναι διαθέσιμο στην ερευνητική κοινότητα, η αστρομετρία πιθανότατα  θα αποδείξει την ύπαρξή του πλανήτη και θα μπορέσουμε να υπολογίσουμε  τη μάζα όσο και την τροχιά του με μεγαλύτερη ακρίβεια.  Με αυτήν την ανακάλυψη, ο Εγγύτατος Κενταύρου καθίσταται ο κοντινότερος αστέρας με πολυπλανητικό σύστημα και ταυτόχρονα  προκύπτουν νέα επιτακτικά ερωτήματα: Ποια είναι η σύνθεση της ατμόσφαιρας του Εγγυτάτου γ; Φιλοξενεί  σύστημα δακτυλίων παρόμοιων με τους δακτύλιους του Κρόνου; Πώς σχηματίστηκε;

Νέες παρατηρήσεις, αναλύσεις και μοντελοποίηση ελπίζουμε ότι σύντομα θα ρίξουν φως σε αυτό το νέο ουράνιο αντικείμενο.

Άρθρο: M. Damasso, F. Del Sordo, et al., "A low-mass planet candidate orbiting Proxima Centauri at a distance of 1.5 AU." Science Advances 6, eaax7467 (2020)