Αξιοσημείωτα

Αξιοσημείωτα του 2023

Η συσχέτιση μεταξύ ραδιοκυμάτων και ακτίνων Χ στα ζεύγη με μαύρη τρύπα

Από τη γέννησή τους, τα περισσότερα αστέρια του Γαλαξία μας είναι σε ζεύγη. Ο Ήλιος μας αποτελεί εξαίρεση. Το αστέρι στο ζεύγος με τη μεγαλύτερη μάζα εξελίσσεται πιο γρήγορα από τον συνοδό του και τελειώνει τη φωτεινή…

Οι προβλέψεις του RoboPol για πίδακες απο μαύρες τρύπες επαληθεύτηκαν από τον IXPE της NASA

Το σύμπαν φλέγεται από ενέργεια, όχι μόνο ανάμεσα σε αστέρια, νεφελώματα και γαλαξιακά φυτώρια, αλλά επίσης με πίδακες υψηλής ταχύτητας ιονισμένης ύλης από μερικές από τις πιο ισχυρές πηγές που είναι γνωστές ποτέ -…

Κατανοώντας τα Γαλαξιακά Δυναμό

Οι σπειροειδείς γαλαξίες, ανάμεσά τους και ο δικός μας, περιέχουν ισχυρά, οργανωμένα μαγνητικα πεδία σε μεγάλες κλίμακες. Αυτά τα μαγνητικά πεδία θεωρούνται ισχυρά επειδή η ενεργειακή τους πυκνότητα είναι συγκρίσιμη με…

Παρατήρηση Βαρυτικών κυμάτων από υπερμαζικές μελανές οπές

Αποτελέσματα παρατηρήσεων της τελευταίας 25ετίας, που δημοσιεύονται σήμερα στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics, αναφέρονται σε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη υποβάθρου βαρυτικών κυμάτων χαμηλών συχνοτήτων,…

Η "SOFIA" της NASA αποκαλύπτει τα μαγνητικά πεδία των γαλαξιών

Τα μαγνητικά πεδία είναι δύσκολο να ανιχνευθούν. Για δεκαετίες, οι αστρονόμοι έχουν μελετήσει τους παράγοντες που διαμορφώνουν το εσωτερικό των γαλαξιών - βαρύτητα, κινητική ενέργεια, αστρική ακτινοβολία, πίεση αερίου…

Ο «ξαφνικός θάνατος» ενός αστεριού από μία υπερμαζική μαύρη τρύπα

Το Σύμπαν είναι ένα βίαιο μέρος, όπου ακόμη και η ζωή ενός αστεριού μπορεί να κοπεί. Αυτό συμβαίνει όταν βρεθεί σε μια «κακή» γειτονιά, και συγκεκριμένα στη γειτονιά μιας…

Πώς μια μαύρη τρύπα δημιουργεί έναν πίδακα

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων παρατήρησε για πρώτη φορά στην ίδια εικόνα τόσο τη σκιά μιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του…

Αξιοσημείωτα του 2022

Αποκαλύπτοντας τους κρυμμένους πυρήνες των γαλαξιών με το διαστημικό τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που έχει σταλεί ποτέ στο διάστημα και είναι έτοιμο να προσφέρει ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε πώς…

Μυστήριος πίδακας που εκτοξεύεται από μαύρη τρύπα αποκαλύπτει τα μυστικά του!

Οι φλογαστέρες (blazars) συγκαταλέγονται ανάμεσα στα φωτεινότερα αντικείμενα στον ουρανό. Αποτελούνται από μια υπερμεγέθη…

Δονήσεις και περιστροφή αστέρων σε διπλά συστήματα αστέρων τύπου Be/XΒ.

Τα αστέρια είναι σταθερά συστήματα (χρειάζονται αρκετά εκατομμύρια/δισεκατομμύρια χρόνια για να μεταβληθούν σημαντικά) αλλά όχι στατικά.  Πολλά αστέρια (διαφόρων μαζών και διαστάσεων) πάλλονται, με περιόδους από μερικά…

Ένας νέος μηχανισμός δημιουργίας υπερκαινοφανών αστέρων τύπου Ia

Είναι γνωστό ότι οι αστέρες χαμηλής μάζας ολοκληρώνουν τη ζωή τους δημιουργώντας αστρικά κατάλοιπα γνωστά ως…

Κατανοώντας τους πληθυσμούς των υπολειμμάτων υπερκαινοφανών

Τα υπολείμματα υπερκαινοφανών είναι η τελική πράξη στη ζωή ενός άστρου μεγάλης μάζας, η οποία τελειώνει με μια βίαιη έκρηξη. Αποτελούνται από το αστρικό υλικό που εκτοξεύεται κατά την έκρηξη και το οποίο κινείται με…

Οι πρώτες παρατηρήσεις γαλαξιών στο eROSITA Final Equatorial-Depth Survey

H εκπομπή ακτινοβολίας-Χ από γαλαξίες είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τη μελέτη των πληθυσμών των αστρικών υπολειμμάτων όπως τα άστρα νετρονίων και οι μαύρες τρύπες. Πολλά από αυτά τα αντικείμενα είναι μέλη διπλών…

Αξιοσημείωτα του 2021

Ανίχνευση ενός ισχυρού υποψηφίου σήματος που προέρχεται από το υπόβαθρο στοχαστικών βαρυτικών κυμάτων

Το European Pulsar Timing Array (EPTA) είναι μια επιστημονική κοινοπραξία που συγκεντρώνει ομάδες ευρωπαϊκών…

Η ταραχώδης ζωή των "Hot DOGs"

Οι υπερμεγέθεις μελανές οπές (ΥΜΟ στα αγγλικά Super-massive black holes: SMBHs), δηλαδή μαύρες τρύπες με τουλάχιστον ένα εκατομμύριο φορές τη μάζα του Ήλιου, βρίσκονται συνήθως στο κέντρο των γαλαξιών. Ενώ γενικά οι…

Προσομοιώσεις των χρονικών καθυστερήσεων UV και οπτικής ακτινοβολίας σε AGN

Μια ομάδα αστρονόμων, συμπεριλαμβανομένου του Δρ. Ιωσήφ Παπαδάκη καθηγητή του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργαζόμενου μέλους ΔΕΠ στο…

Το κυνήγι του αποτυπώματος των πρώτων στιγμών του Σύμπαντος μόλις έγινε πιο περίπλοκο…

Το πολωμένο φως που εκπέμπεται από τη γαλαξιακή διαστρική σκόνη λειτουργεί ως πέπλο που συσκοτίζει τις παρατηρήσεις του πρώιμου Σύμπαντος. Η…

Mια νέα μέθοδος για την εκτίμηση της έντασης του μαγνητικού πεδίου στο διαστρικό μέσο

Ένα μαγνητικό πεδίο μεγάλης κλίμακας (έντασης που κυμαίνεται μG μέχρι μερικές εκατοντάδες mG) διαπερνά το διαστρικό μέσο του γαλαξία μας και συμβάλλει σε διάφορες διαδικασίες (π.χ. σχηματισμός αστεριών, διάδοση κοσμικών…

Η πηγή των σκληρών ακτίνων Χ σε διπλά συστήματα αστέρων που περιλαμβάνουν μια μαύρη τρύπα

Τα θεωρητικά μοντέλα που επιδιώκουν να εξηγήσουν το φάσμα ανάκλασης σε διπλά συστήματα αστέρων με μια μαύρη τρύπα συνήθως επικαλούνται ως την πρωτογενή πηγή σκληρών ακτίνων Χ ένα σημείο. Αυτή η πηγή φωτίζει τον δίσκο…

Αξιοσημείωτα του 2020

Νέα Μέθοδος Υπολογισμού της Σκοτεινής Ενέργειας

Οι μεγαλύτερες κοσμικές δομές στο Σύμπαν (ομάδες, σμήνη, και υπερσμήνη γαλαξιών) χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό ως ένα από τα βασικά εργαλεία της παρατηρησιακής κοσμολογίας. Ένας καινούριος τρόπος παρατήρησής τους…

Κατανοώντας τις ιδιότητες των υπερφωτεινών υπέρυθρων γαλαξιών χάρη στο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer

Οι φωτεινοί και υπερφωτεινοί υπέρυθροι γαλαξίες (LIRGs/ULIRGs) αποτελούν ενεργό τομέα έρευνας γαλαξιών από την εποχή της ανακάλυψή τους πριν από περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Με την εντυπωσιακή ευαισθησία του στο…

Εντοπίστηκε νέος παγωμένος πλανήτης στο πλησιέστερο εξωπλανητικό σύστημα

Ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ενός δεύτερου πλανήτη σε τροχιά γύρω από τον Proxima Centauri, το πλησιέστερο αστέρι στον Ήλιο, ανακοίνωσε πρόσφατα μια διεθνής ομάδα επιστημόνων.

Ο…

Αξιοσημείωτα του 2019

Συγκρουόμενοι Γαλαξίες εκτοξεύουν τεράστια κρουστικά κύματα στο βαθύ διάστημα

Έρευνα που διεξήχθη από μια διεθνή ομάδα αστρονόμων, η οποία δημοσιεύεται στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature, αποκάλυψε ένα τεράστιο νεφέλωμα γύρω από μια ακραία μορφή συγχωνευμένου γαλαξία (που δημιουργείται από…

Μοντελοποίηση της εξέλιξης ενός διπλού συστήματος αστέρων που οδηγεί σε σύγκρουση αστέρα νετρονίων

Καθώς ένα αστέρι εξελίσσεται, εξαντλώντας το υδρογόνο στον πυρήνα του και γίνεται υπεργίγαντας, το μέγεθός του μπορεί να αυξηθεί περισσότερο από 500 φορές. Εάν το αστέρι βρίσκεται σε ένα διπλό σύστημα, εισέρχεται στη…

Εκπομπή ακτίνων Χ και η γωνία παρατήρησης των γαλαξιακών συμπαγών πηγών ακτίνων Χ.

Τα Γαλαξιακά διπλά συστήματα αστέρων με μελανή οπή εκπέμπουν έναν συμπαγή, οπτικά παχύ, ήπια σχετικιστικό πίδακα σωματιδίων που εκπέμπουν  έντονη ακτινοβολία στα ραδιοφωνικά μήκη κύματος. Αυτό ο πίδακας εμφανίζεται όταν…

Αξιοσημείωτα του 2018

Στρεβλωμένοι δίσκοι κατά τη διάρκεια τεράστιων εκρήξεων σε διπλά συστήματα Be/X-ray: ενδείξεις από οπτική πολωσιμετρία

Οι Δρ. Pablo Reig και Δρ. Dmitry Blinov του Ινστιτούτου Αστροφυσικής ανακάλυψαν την πρώτη απόδειξη για την…

Το μοριακό σύννεφο Musca: Μία μουσική συμφωνία στο Γαλαξία μας

Σε μία σημαντική ανακάλυψη προχώρησαν οι ερευνητές Άρης Τρίτσης και Κωνσταντίνος Τάσσης του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Οι ερευνητές βρήκαν ότι ένα μεσο-αστρικό μοριακό νέφος ονόματι  Musca δονείται…

Αξιοσημείωτα του 2017

Κοσμικός Μεγεθυντικός Φακός αποκαλύπτει την Εσωτερική Δομή Πιδάκων που Εκτοξεύονται από Υπερμεγέθεις Μελανές Οπές

Ένα μοναδικό σύστημα βαρυτικών φακών ανακαλύφθηκε πρόσφατα, στο οποίο ένας φακός μάζας 10.000 ηλιακών μαζών μεγεθύνει έναν απόμακρο γαλαξία που περιέχει μια υπερμεγέθη μελανή οπή, κι έναν πίδακα ύλης που εκτοξεύεται από…