Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής (IA) και το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ), θέσπισαν το 2020 ένα βραβείο το οποίο απευθύνεται στους(στις) ανήσυχους(-ες) εκπαιδευτικούς της Μέσης Εκπαίδευσης που πειραματίζονται με δημιουργικότερες μορφές διδασκαλίας και μάθησης, είτε στο κύριο σώμα του σχολικού προγράμματος είτε εκτός σχολικού ωραρίου ή, ακόμα στους ομίλους ειδικών ενδιαφερόντων όπου αυτοί υπάρχουν. Συγκεκριμένα το βραβείο αναγνωρίζει εκπαιδευτικές δραστηριότητες οι οποίες εμπνέονται από το πιο ελκυστικό και ταυτόχρονα το πιο δυναμικό κομμάτι της θεμελιώδους φυσικής σήμερα: Την Αστρονομία.
Ο σκοπός του βραβείου είναι να ασκήσει μια μικρή αντίστροφη επίδραση σε μια μακροχρόνια τάση ποιοτικής υποβάθμισης της επιστημονικής εκπαίδευσης στη χώρα μας, η οποία επικεντρώνεται σε ένα στείρο σύστημα εξετασιοκεντρικής μάθησης, με φόντο και τελικό κριτή των προσπαθειών τους τις πανελλαδικές εξετάσεις.
Η έναρξη του βραβείου με τίτλο «Εύρηκα, Εύρηκα» είναι το 2021, θα απονέμεται σε ετήσια βάση και θα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000€ εκ των οποίων τα 2.000€ θα δίνονται στον(-ην) βραβευόμενο (-η) εκπαιδευτικό και τα 1.000€ στο σχολείο του(της) υπό μορφήν εργαστηριακού ή άλλου εξοπλισμού που θα προορίζεται για το Αστρονομικό Εργαστήριο του σχολείου. Το βραβείο θα μπορεί να απονεμηθεί και σε μια ομάδα εκπαιδευτικών που συνεργάστηκαν για την πραγματοποίηση μιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας άξιας να βραβευθεί.
Προς το παρόν, κύρια πηγή της χρηματοδότησης είναι τα έσοδα ενός σχετικού βιβλίου των ΠΕΚ συμπεριλαμβανομένων των συγγραφικών δικαιωμάτων του συγγραφέα ενώ στο μέλλον θα είναι ίδιοι πόροι και δωρεές που λαμβάνουν το ΙΑ και οι ΠΕΚ. Τη γραμματειακή και υπολογιστική υποστήριξη αναλαμβάνει το ΙΑ.
Τα μέλη της επιτροπής του βραβείου τα οποία προσφέρουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους είναι οι κκ. Σ. Τραχανάς (ΠΕΚ-ΙΤΕ), Β. Παυλίδου, Κ. Τάσσης, Β. Χαρμανδάρης (ΙΑ-ΙΤΕ & Τμήμα Φυσικής, Παν. Κρήτης), Μ. Μεταξά (Καθηγήτρια, Αρσάκειο Εκπαιδευτήριο, Αθήνα), Μ. Ορφανουδάκης (Καθηγητής, 1ο Λύκειο Ιεράπετρας, Κρήτη), Θ. Πιερράτος (Καθηγητής, Ε.Κ.Φ.Ε. Ευόσμου Θεσσαλονίκης).
Ο πρώτος βραβευθέντας, ανάμεσα σε 17 υποψηφίους, για το έτος 2021 είναι ο κ. Παύλος Γκαϊντατζής, καθηγητής Α’ Λυκείου στο 6ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Θεσσαλονικής, με θέμα “Περί Μεγεθών και Αποστάσεων - μια εισαγωγή στην Αστρονομία”. Η τελετή απονομής έλαβε χώρα την Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2021 στις 7μμ και μεταδόθηκε ζωντανά στο YouTube. Ενα δελτίο τύπου σχετικά με την εκδήλωση βρίσκεται εδώ.
To 2022 βραβεύθηκε ο Δρ. Μιλτιάδης Βαβουλίδης, καθηγητής Β' Λυκείου στο Μουσικό Σχολείο Δράμας με θέμα "Across the Universe". Η τελετή απονομής έλαβε χώρα την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2022 στις 7μμ και μεταδόθηκε ζωντανά στο YouTube.
To 2023 βραβεύθηκε η κ. Σεβαστή Μαλάμου, καθηγήτρια στο Μουσικό Σχολείο Ιωαννίνων «Νικόλαος Δούμπας» με θέμα “Το Φεγγάρι κάνει βόλτα …. μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες”. Η τελετή απονομής έλαβε χώρα το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2023. Το πρόγραμμα βρίσκεται εδώ και το video της τελετής είναι διαθέσιμο εδώ.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του βραβείου.